referat Chruszczowa

PrezentujÄ™ z trudem odgrzebany referat Chruszczowa z ’56 roku.

Był to przełom historyczny, kończył epokę kultu jednostki, boskiego uwielbienia jedynego wodza.

O kulcie jednostki i jego następstwach
Referat I Sekretarza KC KPZR tow. N.S. Chruszczowa na XX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego 25 lutego 1956

Towarzysze! W referacie sprawozdawczym Komitetu Centralnego Partii na XX Zjeździe, w szeregu przemówień delegatów na Zjazd, jak również poprzednio na posiedzeniach plenarnych KC KPZR mówiono niemało o kulcie jednostki i o jego szkodliwych następstwach.

Po śmierci Stalina Komitet Centralny Partii zaczął ściśle i konsekwentnie prowadzić politykę wyjaśniania, że niedopuszczalne jest i obce duchowi marksizmu-leninizimu wywyższanie jednej osoby, przekształcanie jej w jakiegoś nadczłowieka posiadającego cechy ponadnaturalne na podobieństwo boga. Człowiek ten rzekomo wszystko wie, wszystko widzi, za wszystkich myśli, wszystko potrafi zrobić, jest nieomylny w swym postępowaniu.

Takie mniemanie o człowieku, a mówiąc konkretnie o Stalinie, kultywowane było u nas przez wiele lat.

Zadaniem niniejszego referatu nie jest wszechstronna ocena życia i dziaÅ‚alnoÅ›ci Stalina. O zasÅ‚ugach Stalina napisano jeszcze za jego życia zupeÅ‚nie wystarczajÄ…cÄ… ilość książek, broszur, studiów. Znana jest powszechnie rola Stalina w przygotowaniu i dokonaniu Rewolucji Socjalistycznej, w wojnie domowej, w walce o zbudowanie socjalizmu w naszym kraju. O tym wszyscy wiedzÄ… dobrze. Obecnie chodzi nam o kwestiÄ™ majÄ…cÄ… ogromne znaczenie dla partii w teraźniejszoÅ›ci i w przyszÅ‚oÅ›ci – o to, jak stopniowo ksztaÅ‚towaÅ‚ siÄ™ kult osoby Stalina, który to kult staÅ‚ siÄ™ na okreÅ›lonym etapie źródÅ‚em caÅ‚ego szeregu niezmiernie poważnych i ciężkich wypaczeÅ„ zasad partyjnych, demokracji partyjnej, praworzÄ…dnoÅ›ci rewolucyjnej.

Wobec tego, że nie wszyscy jeszcze zdają sobie sprawę, do czego prowadził w praktyce kult jednostki, jak ogromną szkodę wyrządziło pogwałcenie zasady kolegialnego kierownictwa w partii i skupienie niezmiernej, nieograniczonej władzy w rękach jednej osoby, Komitet Centralny Partii uważa za konieczne podać do wiadomości XX Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego materiały dotyczące tej sprawy.

Niech mi wolno będzie przede wszystkim przypomnieć wam, jak surowo potępiali klasycy marksizmu-leninizmu wszelki przejaw kultu jednostki. W liście do niemieckiego działacza politycznego Wilhelma Blossa Marks stwierdził:

„…z powodu niechÄ™ci, jakÄ… żywiÄ™ do wszelkiego kultu jednostki, nie dopuszczaÅ‚em nigdy w okresie istnienia MiÄ™dzynarodówki do ogÅ‚aszania licznych wypowiedzi, w których uznawano moje zasÅ‚ugi i którymi naprzykrzano siÄ™ mi z różnych krajów; nie odpowiadaÅ‚em nawet nigdy na nie, a co najwyżej besztaÅ‚em niekiedy ich autorów. Pierwszy akces Engelsa oraz mój do tajnego stowarzyszenia komunistów nastÄ…piÅ‚ pod warunkiem, że ze statutu skreÅ›lone zostanie wszystko, co przyczynia siÄ™ do zabobonnego chylenia czoÅ‚a przed autorytetami (Lasalle postÄ™powaÅ‚ później akurat odwrotnie)”. (DzieÅ‚a K. Marksa i F. Engelsa, tom XXVI, wyd. 1 str. 487-488).

Engels pisał nieco później:

„I Marks i ja zawsze przeciwstawialiÅ›my siÄ™ wszelkim publicznym manifestacjom w stosunku do poszczególnych osób z wyjÄ…tkiem tych tylko wypadków, kiedy to miaÅ‚o jakiÅ› poważny cel; najbardziej zaÅ› byliÅ›my przeciwni takim manifestacjom, które za naszego życia dotyczyÅ‚yby nas osobiÅ›cie” (DzieÅ‚a K. Marksa i F. Engelsa tom XXVIII, str. 385).

Znana jest ogromna skromność geniusza rewolucji, Włodzimierza Iljicza Lenina. Lenin zawsze podkreślał rolę ludu jako twórcy historii, kierowniczą i organizatorską rolę partii jako żywego, twórczego organizmu, oraz rolę komitetu centralnego. Marksizm nie neguje roli przywódców klasy robotniczej w kierowaniu ruchem rewolucyjno-wyzwoleńczym.

PrzywiÄ…zujÄ…c wielkÄ… wagÄ™ do roli przywódców i organizatorów mas, Lenin równoczeÅ›nie, piÄ™tnowaÅ‚ bez litoÅ›ci wszelkie przejawy kultu jednostki, toczyÅ‚ nieubÅ‚aganÄ… walkÄ™ przeciwko obcym marksizmowi eserowskim poglÄ…dom na „bohatera” i „tÅ‚um”, przeciwko próbom przeciwstawiania „bohatera” masom i ludowi.

Lenin uczyÅ‚, że siÅ‚a partii polega na nierozerwalnej wiÄ™zi z masami, na tym, że za partiÄ… idzie lud – robotnicy, chÅ‚opi i inteligencja. „Ten tylko zwycięży i utrzyma wÅ‚adzÄ™ – mówiÅ‚ Lenin – kto wierzy w lud, kto zanurzy siÄ™ w zdroju żywej twórczoÅ›ci ludu” (W. I. Lenin t. XXVI, str. 289, wyd. poi.).

Lenin mówiÅ‚ z dumÄ… o partii bolszewickiej, komunistycznej jako o wodzu i nauczycielu ludu, nawoÅ‚ywaÅ‚ do stawiania wszystkich najważniejszych zagadnieÅ„ przed opiniÄ… Å›wiadomych robotników, przed opiniÄ… swojej partii; mówiÅ‚ on: „jej wierzymy, w niej widzimy rozum, honor i sumienie naszej epoki” (DzieÅ‚a t. XXV, str. 278, wyd. poi.).

Lenin stanowczo wystÄ™powaÅ‚ przeciwko wszelkim próbom pomniejszania lub osÅ‚abiania kierowniczej roli partii w ustroju PaÅ„stwa Radzieckiego. OpracowaÅ‚ on bolszewickie zasady kierownictwa partyjnego i normy życia partyjnego, podkreÅ›lajÄ…c, że naczelnÄ… zasadÄ… kierownictwa partyjnego jest jego kolegialność. Jeszcze w latach przedrewolucyjnych Lenin nazywaÅ‚ Komitet Centralny Partii kolektywem przywódców, strażnikiem i interpretatorem zasad partii. „W okresie miÄ™dzy zjazdami – wskazywaÅ‚ Lenin – zasady partii strzeże i interpretuje Komitet Centralny” (DzieÅ‚a t. XIII, str. 125-126, wyd. poi.).

PodkreÅ›lajÄ…c rolÄ™ Komitetu Centralnego Partii i jego autorytet, WÅ‚odzimierz Iljicz wskazywaÅ‚: „Nasz KC uksztaÅ‚towaÅ‚ siÄ™ jako grupa Å›ciÅ›le scentralizowana i wysoce autorytatywna…” (DzieÅ‚a t. XXXIII, st. 443).

Za życia Lenina Komitet Centralny Partii był prawdziwym wyrazem kolegialnego kierowania partią i krajem. Będąc bojowym marksistą-rewolucjonistą, zawsze nieugiętym w sprawach zasadniczych, Lenin nigdy nie narzucał siłą swych poglądów towarzyszom pracy. Przekonywał, cierpliwie tłumaczył innym swoje zdanie. Lenin zawsze bacznie czuwał nad tym, by realizowano normy życia partyjnego, przestrzegano statutu partii, zwoływano we właściwym terminie zjazdy partia i posiedzenia plenarne komitetu centralnego.

Oprócz wszystkich wielkich czynów, jakich dokonał W. I. Lenin dla zwycięstwa klasy robotniczej i pracującego chłopstwa, dla zwycięstwa naszej partii i wcielenia w życie idei komunizmu naukowego, jego przenikliwość znalazła wyraz również w tym, że w porę dostrzegł u Stalina te właśnie ujemne cechy, które doprowadziły później do ciężkich następstw. W trosce o dalsze losy partii i Państwa Radzieckiego W. I. Lenin dał całkowicie słuszną charakterystykę Stalina, wskazując przy tym, że trzeba rozważyć kwestię przeniesienia Stalina ze stanowiska sekretarza generalnego w związku z tym, że Stalin jest zbyt brutalny, nie ma należytego stosunku do towarzyszy, jest kapryśny i nadużywa władzy.

W grudniu 1922 roku w liście do Zjazdu Partii Włodzimierz Iljicz pisał:

„Tow. Stalin po objÄ™ciu stanowiska sekretarza generalnego skupiÅ‚ w swych rÄ™kach niezmiernÄ… wÅ‚adzÄ™ i nie mam pewnoÅ›ci, czy zawsze potrafi korzystać z tej wÅ‚adzy z należytÄ… ostrożnoÅ›ciÄ…”.

Ten list – dokument polityczny ogromnej wagi, znany w historii partii jako „testament” Lenina – rozdany zostaÅ‚ delegatom XX Zjazdu Partii. CzytaliÅ›cie go i bÄ™dziecie prawdopodobnie czytać jeszcze nie raz. Zastanówcie siÄ™ nad prostymi sÅ‚owami leninowskimi, w których znajduje wyraz troska WÅ‚odzimierza Iljicza o partiÄ™, o naród, o paÅ„stwo, o dalszy kierunek polityki partii.

Włodzimierz Iljicz mówił:

„Stalin jest zbyt brutalny, i wada ta, którÄ… można w zupeÅ‚noÅ›ci tolerować w naszym Å›rodowisku i w stosunkach miÄ™dzy nami, komunistami, staje siÄ™ wadÄ… nie do zniesienia na stanowisku sekretarza generalnego. Wobec tego proponujÄ™ towarzyszom, by rozważyli sposób przeniesienia Stalina z tego stanowiska i wyznaczenia na to miejsce innego czÅ‚owieka, któryby pod wszystkimi wzglÄ™dami różniÅ‚ siÄ™ od tow. Stalina jednÄ… tylko zaletÄ…, a mianowicie wiÄ™kszÄ… tolerancyjnoÅ›ciÄ…, wiÄ™kszÄ… lojalnoÅ›ciÄ…, wiÄ™kszÄ… uprzejmoÅ›ciÄ… i bardziej uważnym stosunkiem do towarzyszy, mniej kapryÅ›nym usposobieniem itd.”.

Ten dokument leninowski został podany do wiadomości delegacjom na XIII Zjazd Partii, które omawiały sprawę przeniesienia Stalina ze stanowiska sekretarza generalnego. Delegacje wypowiedziały się za pozostawieniem Stalina na tym stanowisku, spodziewając się, że będzie się on liczył z, krytycznymi uwagami Włodzimierza Iljicza i potrafi przezwyciężyć swe braki, które budziły poważne obawy Lenina.

Towarzysze! Zjazd Partii powinien zaznajomić siÄ™ z dwoma nowymi dokumentami, które uzupeÅ‚niajÄ… charakterystykÄ™ Stalina, dokonanÄ… przez WÅ‚odzimierza Iljicza Lenina w jego „testamencie”. Dokumenty te – to list Nadiieżdy Konstantynowny Krupskiej do Kamieniewa, który byÅ‚ wówczas przewodniczÄ…cym Biura Politycznego, oraz list osobisty WÅ‚odzimierza Iljicza Lenina do Stalina.

OdczytujÄ™ te dokumenty: 1. LIST N. K. KRUPSKIEJ

„Lwie Borysowiczu!

Z powodu króciutkiego listu, który napisaÅ‚am pod dyktando WÅ‚odzimierza Iljicza za zezwoleniem lekarzy, Stalin pozwoliÅ‚ sobie wczoraj na niezwykle grubiaÅ„ski wybryk w stosunku do mnie. Jestem w partii nie od dzisiaj. W ciÄ…gu caÅ‚ych tych trzydziestu lat nie sÅ‚yszaÅ‚am od żadnego towarzysza ani jednego grubiaÅ„skiego sÅ‚owa. Interesy partii i Iljicza sÄ… mi drogie nie mniej niż Stalinowi. PotrzebujÄ™ obecnie maksimum panowania nad sobÄ…. O czym można, a o czym nie można mówić z Iljiczem – wiem lepiej od każdego lekarza, wiem bowiem, co go denerwuje, a co nie, a w każdym razie lepiej od Stalina. Zwracam siÄ™ do Was i do Grigorija jako do bardziej bliskich towarzyszy W. I. i proszÄ™ uchronić mnie od grubiaÅ„skiego ingerowania w moje życie osobiste, od niegodziwych wymyÅ›laÅ„ i pogróżek. Nie wÄ…tpiÄ™, jaka bÄ™dzie jednomyÅ›lna decyzja Komisji Kontroli, którÄ… pozwala sobie grozić mi Stalin, ale nie mam ani siÅ‚ ani czasu, bym miaÅ‚a marnować je na tÄ™ gÅ‚upiÄ… kłótniÄ™. I ja jestem żywym czÅ‚owiekiem, a moje nerwy sÄ… napiÄ™te do ostatnich granic. N. KRUPSKA”

3 komentarze do “referat Chruszczowa”

  1. Pierwszy raz udasło mi się napotkać to, co naszych rodziców zaczęło wyzwalać ze stalinizmu.
    Dzięlkuję Panu Bogdanowi Mizierskiemu za udostępnienie tego referatu w Internecie.
    Teraz tylko będę musiał przeczytać.
    Niech to też bÄ™dzie lektura dla naszych dzieci, wnuków i chyba powinna to być lektura ludzkoÅ›ci – tak piszÄ™ jeszcze przed przeczytaniem oryginaÅ‚u, bo znam ten referat tylko z kilkuzdaniowych streszczeÅ„.
    Z poważaniem
    Marek BW

  2. Bardzo dziękuję za opublikowanie tego referatu, jest on niezastapiona pomocą w pracy magisterskiej którą piszę o totalitaryźmie w ZSRR po smierci Stalina!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.