Rozpatrując kwestię kultu jednostki powinniśmy przede wszystkim wyjaśnić, jaką szkodę przyniosło to interesom naszej partii.
Włodzimierz Iljicz Lenin zawsze podkreślał rolę i znaczenie partii w kierowaniu socjalistycznym państwem robotników i chłopów, widząc w tym główny warunek pomyślnego budownictwa socjalizmu w naszym kraju. Wskazując na ogromną odpowiedzialność partii bolszewickiej jako rządzącej partii Państwa Radzieckiego, Lenin nawoływał do jak najściślejszego przestrzegania wszystkich norm życia partyjnego, do realizowania zasad kolegialności w kierowaniu partią i krajem.
Kolegialność kierownictwa wypÅ‚ywa z samej natury naszej partii, zbudowanej na zasadach centralizmu demokratycznego. „Oznacza to – mówiÅ‚ Lenin – że wszystkie sprawy partyjne prowadzÄ… – bezpoÅ›rednio lub przez przedstawicieli – wszyscy czÅ‚onkowie partii na równych prawach i bez żadnych wyjÄ…tków, przy czym wszystkie osoby urzÄ™dowe, wszystkie kierownicze kolegia, wszystkie instancje partyjne sÄ… obieralne, zdajÄ… sprawÄ™ ze swej dziaÅ‚alnoÅ›ci i sÄ… usuwalne” (DzieÅ‚a t. XI, str. 434, wyd. poi.).
Wiadomo, że sam Lenin dawał przykład jak najściślejszego przestrzegania tych zasad. Nie było tak ważnej sprawy, w której Lenin podejmowałby decyzję sam, bez zasięgnięcia porady i bez aprobaty większości członków KC lub członków Biura Politycznego KC.
W okresach najtrudniejszych dla naszej partii i kraju, Lenin uważał za konieczne regularne zwoływanie zjazdów, konferencji partyjnych i posiedzeń plenarnych Komitetu Centralnego Partii, na których omawiano wszystkie najważniejsze zagadnienia i podejmowano uchwały wszechstronnie opracowane przez kolektyw przywódców.
Przypomnijmy sobie na przykÅ‚ad rok 1918, gdy nad krajem zawisÅ‚o niebezpieczeÅ„stwo napaÅ›ci interwentów imperialistycznych. W tych warunkach zwoÅ‚ano VII Zjazd Partii w celu omówienia żywotnie ważnej i nie cierpiÄ…cej zwÅ‚oki sprawy – pokoju. W 1919 roku, w ogniu wojny domowej zwoÅ‚ano VIII Zjazd Partii, na którym uchwalono nowy program Partii, rozwiÄ…zano tak ważne zagadnienia jak sprawa ustosunkowania siÄ™ do podstawowych mas chÅ‚opstwa, organizacji Armii Czerwonej, jak sprawa kierowniczej roli partii w pracy Rad, poprawy skÅ‚adu socjalnego partii i inne zagadnienia. W 1920 roku zwoÅ‚any zostaÅ‚ IX Zjazd Partii, który wytyczyÅ‚ zadania Partii i kraju w dziedzinie budownictwa gospodarczego. W roku 1921, na X Zjeździe Partii uchwalona zostaÅ‚a opracowana przez Lenina nowa polityka ekonomiczna i historyczna rezolucja „O jednoÅ›ci partii”.
Za życia Lenina zjazdy partyjne odbywały się regularnie; zawsze, gdy następował radykalny zwrot w rozwoju partii i kraju, Lenin uważał przede wszystkim za niezbędne szerokie omówienie przez Partię zasadniczych spraw polityki wewnętrznej i zagranicznej, zagadnień budownictwa partyjnego i państwowego.
Jest rzeczą niezmiernie charakterystyczną, że Lenin swoje ostatnie artykuły, listy i uwagi adresował właśnie do Zjazdu Partii jako do najwyższego organu partyjnego. W okresie między Zjazdami Komitet Centralny Partii występował jako najbardziej autorytatywny kolektyw kierowniczy, ściśle przestrzegający zasad Partii i realizujący jej politykę.
Tak było za życia Lenina.
Czy te święte dla naszej Partii zasady leninowskie przestrzegane były po śmierci Włodzimierza Iljicza?
Podczas gdy w pierwszych latach po śmierci Lenina Zjazdy Partii i posiedzenia plenarne KC odbywały się mniej więcej regularnie, to później, kiedy Stalin zaczął coraz bardziej nadużywać władzy, zaczęto zasady te brutalnie naruszać. Ujawniło się to w szczególności w ciągu ostatnich 15 lat jego życia. Czy można uważać za normalny fakt, że między XVIII a XIX Zjazdem Partii minęło przeszło 13 lat, w ciągu których nasza Partia i kraj przeżyły tyle wydarzeń? Wydarzenia te stanowczo wymagały powzięcia przez Partię uchwał w sprawach obrony kraju w warunkach Wojny Narodowej i w sprawach pokojowego budownictwa w latach powojennych. Nawet po zakończeniu wojny Zjazd nie zbierał się przeszło 7 lat.
Nie zwoływano prawie plenarnych posiedzeń Komitetu Centralnego. Wystarczy powiedzieć, że w ciągu wszystkich lat Wielkiej Wojny Narodowej nie odbyło się faktycznie ani jedno Plenum KC. Co prawda była próba zwołania Plenum KC w październiku 1941 roku, gdy z całego kraju specjalnie wezwano do Moskwy członków KC. Dwa dni czekali oni na otwarcie Plenum, lecz nie doczekali się. Stalin nie chciał nawet spotkać się i porozmawiać z członkami Komitetu Centralnego. Fakt ten świadczy, jak zdemoralizowany był Stalin w pierwszych miesiącach wojny i jak wyniośle i lekceważąco traktował członków KC.
W praktyce tej znalazło wyraz ignorowanie przez Stalina norm życia partyjnego, podeptanie przez niego leninowskiej zasady kolegialnego kierownictwa partyjnego.
Samowola Stalina wobec Partii i jej Komitetu Centralnego ujawniła się w szczególności po XVII Zjeździe Partii, który odbył się w 1934 roku.
Komitet Centralny, dysponując licznymi faktami świadczącymi o brutalnej samowoli wobec kadr partyjnych, wyłonił komisie partyjną z ramienia Prezydium KC, której polecił dokładne zbadanie, w jaki sposób stały się możliwe masowe represje przeciwko większości członków i kandydatów Komitetu Centralnego Partii, wybranego przez XVII Zjazd WKP(b).
Komisja zaznajomiÅ‚a siÄ™ z wielkÄ… iloÅ›ciÄ… materiałów w archiwach NKWD, z innymi dokumentami oraz ustaliÅ‚a liczne fakty fabrykowania spraw przeciwko komunistom, faÅ‚szywych oskarżeÅ„, krzyczÄ…cych naruszeÅ„ praworzÄ…dnoÅ›ci socjalistycznej, w wyniku czego zginÄ™li niewinni ludzie. Wychodzi na jaw, że wielu pracowników partyjnych, radzieckich i gospodarczych, których uznano w latach 1937-38 za „wrogów”, w rzeczywistoÅ›ci nigdy nie byÅ‚o wrogami, szpiegami, szkodnikami itp., że w istocie zawsze byli oni uczciwymi komunistami, ale ich oczerniono, i czasem, nie wytrzymujÄ…c barbarzyÅ„skich tortur sami siebie oskarżali (pod dyktando sÄ™dziów Å›ledczych-faÅ‚szerzy) o wszelkie ciężkie i nieprawdopodobne przestÄ™pstwa. Komisja przedstawiÅ‚a Prezydium KC obszerny udokumentowany materiaÅ‚ w sprawie masowych represji przeciwko delegatom na XVII Zjazd Partii i czÅ‚onkom Komitetu Centralnego, wybranego przez ten Zjazd. MateriaÅ‚y te zostaÅ‚y rozpatrzone przez Prezydium Komitetu Centralnego.
Ustalono, że spośród 139 członków i kandydatów na członków Komitetu Centralnego Partii, wybranych na XVII Zjeździe, zostało aresztowanych i rozstrzelanych (głównie w latach 1937-38) 98 osób, to znaczy 70%. (Oburzenie na sali).
Jaki był skład delegatów na XVII Zjazd? Wiadomo, że 80°/o uczestników XVII Zjazdu z głosem decydującym wstąpiło do Partii w latach konspiracji przed rewolucją i podczas wojny domowej, to znaczy do 1920 roku włącznie. Jeśli chodzi o skład socjalny, podstawową masę delegatów na Zjazd stanowili robotnicy (60% delegatów z głosem decydującym).
Dlatego byÅ‚o rzeczÄ… absolutnie nie do pomyÅ›lenia, aby Zjazd o takim skÅ‚adzie wybraÅ‚ Komitet Centralny, którego wiÄ™kszość okazaÅ‚a by siÄ™ wrogami Partii. Tylko w wyniku tego, że uczciwi komuniÅ›ci zostali oszkalowani i że oskarżenia przeciwko nim zostaÅ‚y sfabrykowane, że dopuszczono do potwornych naruszeÅ„ praworzÄ…dnoÅ›ci rewolucyjnej – 70% czÅ‚onków i kandydatów KC, o wybranych przez XVII Zjazd, uznano za wrogów Partii i ludu.
Taki sam los spotkaÅ‚ nie tylko czÅ‚onków KC, lecz również wiÄ™kszość delegatów na XVII Zjazd Partii. SpoÅ›ród 1966 delegatów na Zjazd z gÅ‚osem decydujÄ…cym i doradczym – aresztowano na podstawie oskarżeÅ„ o przestÄ™pstwa kontrrewolucyjne znacznie wiÄ™cej niż poÅ‚owÄ™ – 1108 osób. Już sam ten fakt Å›wiadczy, jak niedorzeczne, dzikie, sprzeczne ze zdrowym rozsÄ…dkiem byÅ‚y oskarżenia o przestÄ™pstwa kontrrewolucyjne, wysuniÄ™te, jak siÄ™ obecnie wyjaÅ›nia, wobec wiÄ™kszoÅ›ci uczestników XVII Zjazdu Partii. (Oburzenie na sali).
Należy przypomnieć, że XVII Zjazd Partii przeszedÅ‚ do historii jako Zjazd ZwyciÄ™zców. Delegatami na Zjazd byli aktywni uczestnicy budownictwa naszego paÅ„stwa socjalistycznego, wielu z nich ofiarnie walczyÅ‚o o sprawÄ™ partii w latach przedrewolucyjnych, w konspiracji i na frontach wojny domowej, odważnie walczyÅ‚o z wrogami, niejednokrotnie patrzyÅ‚o w oczy Å›mierci i nie drgnęło. Jak wiÄ™c można uwierzyć, aby tacy ludzie w okresie po politycznym rozgromieniu zinowjewowców, trockistów i prawicowców, po wielkich zwyciÄ™stwach budownictwa socjalistycznego, okazali siÄ™ „dwulicowcami”, przeszli do obozu wrogów socjalizmu?
Stało się to w wyniku nadużycia władzy przez Stalina, który zaczął stosować masowy terror przeciwko kadrom partyjnym.
Pierwszy raz udasło mi się napotkać to, co naszych rodziców zaczęło wyzwalać ze stalinizmu.
Dzięlkuję Panu Bogdanowi Mizierskiemu za udostępnienie tego referatu w Internecie.
Teraz tylko będę musiał przeczytać.
Niech to też bÄ™dzie lektura dla naszych dzieci, wnuków i chyba powinna to być lektura ludzkoÅ›ci – tak piszÄ™ jeszcze przed przeczytaniem oryginaÅ‚u, bo znam ten referat tylko z kilkuzdaniowych streszczeÅ„.
Z poważaniem
Marek BW
Bardzo dziękuję za opublikowanie tego referatu, jest on niezastapiona pomocą w pracy magisterskiej którą piszę o totalitaryźmie w ZSRR po smierci Stalina!
Dziekuje za tÄ™ publikacje – dawno już chciaÅ‚em to przeczytać w peÅ‚nej wersji! ❗ ❗ ❗